23.06.2022

Kontratyp stanu wyższej konieczności. Kolizja obowiązków - artykuł 26 Kodeksu karnego / prawo karne / adwokat Szczecin prawo karne 

§  1.

Nie popełnia przestępstwa, kto działa w celu uchylenia bezpośredniego niebezpieczeństwa grożącego jakiemukolwiek dobru chronionemu prawem, jeżeli niebezpieczeństwa nie można inaczej uniknąć, a dobro poświęcone przedstawia wartość niższą od dobra ratowanego.

§  2.

Nie popełnia przestępstwa także ten, kto, ratując dobro chronione prawem w warunkach określonych w § 1, poświęca dobro, które nie przedstawia wartości oczywiście wyższej od dobra ratowanego.

§  3.

W razie przekroczenia granic stanu wyższej konieczności, sąd może zastosować nadzwyczajne złagodzenie kary, a nawet odstąpić od jej wymierzenia.

§  4.

Przepisu § 2 nie stosuje się, jeżeli sprawca poświęca dobro, które ma szczególny obowiązek chronić nawet z narażeniem się na niebezpieczeństwo osobiste.

§  5.

Przepisy § 1-3 stosuje się odpowiednio w wypadku, gdy z ciążących na sprawcy obowiązków tylko jeden może być spełniony.

W stanie wyższej konieczności można wybić szybę

W sytuacji gdy zauważymy dziecko w nagrzanym samochodzie trzeba reagować. Jak? Oczywiście, zależy to od tego jak oceniamy ten stan ?  

Jeśli widzimy dziecko w aucie, które nie ma jeszcze niepokojących objawów, to najpierw staramy się rozejrzeć, czy nie ma rodziców, opiekunów w pobliżu, szukamy ew. pracowników ochrony. Jeżeli takich osób nie widzimy, należy spróbować najpierw zadzwonić pod nr alarmowy 112. Oczywiście najważniejsze jest, by jak najszybciej wydostać dziecko z samochodu. Jeśli sytuacja jest poważna - widzimy, że dziecko jest w złym stanie, to mamy prawo wybić szybę i ratować dziecko. To oczywista oczywistość.

Osoba, która w takiej sytuacji – zagrożenia dla dziecka - zniszczy szybę w samochodzie nie będzie ponosiła z tego tytułu żadnej, żadnej odpowiedzialności, bo ratuje dobro oczywiście wyższe, bardziej wartościowe niż to mienie, którego zniszczenia się dopuści.

Powiem więcej, jeśli w takiej sytuacji nie pomożemy dziecku, nie udzielimy mu pomocy - sami narażamy się na odpowiedzialność karną. Mówi o tym art. 162 Kodeksu karnego. Zgodnie z nim, kto człowiekowi znajdującemu się w położeniu grożącym bezpośrednim niebezpieczeństwem utraty życia albo ciężkiego uszczerbku na zdrowiu nie udziela pomocy, mogąc jej udzielić bez narażenia siebie lub innej osoby na niebezpieczeństwo utraty życia albo ciężkiego uszczerbku na zdrowiu, podlega karze pozbawienia wolności do lat 3.

Jeżeli widzimy, że komuś dzieje się krzywda mamy obowiązek reagowania na tę krzywdę.

Podobnie jest w przypadku zwierząt. Na przykład, psów pozostawianych w samochodach. Ich stan trudniej ocenić.

Jest to konflikt wartości, bo z jednej strony niszczone jest mienie  - jeśli wybijamy szybę - z drugiej strony takie działanie podejmowane jest by ratować życie zwierzęcia.  Prawo w tym konflikcie wyraźnie chroni wartość wyższą, czyli zdrowie i życie zwierzęcia. Jeśli rzeczywiście tak jest, że zwierzę jest zagrożone, przypuszczamy to z racjonalnej oceny, że jest w złej kondycji, a nie ma innych sposobów, by mu pomóc należy - należy je ratować.