12.05.2024

Wstęp 

Zasada wyrażoną w treści art. 257§1 kpk tj. minimalizacji środków zapobiegawczych, Sąd uznał, że środki o charakterze nieizoalcyjnym w pełni zabezpieczą prawidłowy, niczym nie zakłócony tok postępowania karnego. Oj, jak rzadko się to słyszy w Sadach. Takie sprawy, takie decyzje przywracają wiarę w naszą pracę, wiarę w Sądy. Dobry adwokat, doświadczony adwokat. Piszemy bo Klienci od Nas tego oczekują. W pierwszych dniach maja 2024 r. mieliśmy kilka małych "sukcesików", kilka dobrze zakończonych spraw karnych o charakterze aresztowym.

Pierwsza, to Sąd Apelacyjny w Katowicach – gdzie po dopiero kilkunastu miesiącach aresztowania, w bardzo poważnej i skomplikowanej sprawie karnej, w tle cyberprzestępczość, tzw. oszustwa na BILIK, narkotyki, obrót narkotykami Sąd Apelacyjny zastosował tzw. warunkowy areszt. Warunkowy areszt – czyli jaki ? Warunkowy, czyli Sąd przedłuża areszt – pod warunkiem, że podejrzany wpłaci poręczenie majątkowe w określonej wysokości, w określonym terminie.

Przy okazji kilka słów o tzw. metodyce pracy obrońcy. 

Zaczynając od końca obrońca może wnosić o poczynienie zastrzeżenie, że w przypadku wpłaty określonej kwoty poręczenia majątkowego – podejrzany będzie mógł wyjść. O to wnosimy w poważnych sprawach karnych. Gdzie grozi surowa kara. Mankamentem takiego rozstrzygnięcia jest potencjalny sprzeciw prokuratora, który może wstrzymać wyjście podejrzanego.

Przykład sentencji Sądu Sądu

postanawia:

przedłużyć z opartym o przepis art. 257 § 2 kpk zastrzeżeniem, że tymczasowe aresztowanie zostanie uchylone wobec podejrzanego z chwilą wpłacenia w terminie do dnia ______________ na konto sum depozytowych Sądu sumy pieniężnej w kwocie 100.000 (sto tysięcy ) zł tytułem poręczenia majątkowego, zaś w przypadku spełnienia warunku dotyczącego złożenia poręczenia majątkowego – na podstawie art. 275 § 1 i 2 kpk zastosować wobec podejrzanego środek zapobiegawczy w postaci dozoru Policji (…)

Druga sprawa.

Wniosek obrońcy – o zastosowanie przez Sąd, we własnym zakresie, środków o charakterze wolnościowym.

Przykład – jak z naszej ostatniej sprawy.

(…)
POSTANAWIA

1. nie uwzględnić wniosku prokuratora w przedmiocie zastosowania tymczasowego aresztowania wobec Jana Kowalskiego,
2. zastosować wobec Jana Kowalskiego środki zapobiegawcze w postaci:
a) poręczenia majątkowego w kwocie 50.000 (pięćdziesięciu tysięcy) złotych, która to suma winna zostać złożona w terminie 7 (siedmiu) dni od daty uprawomocnienia się postanowienia,
b) dozoru policji polegającego na obowiązku zgłaszania się do Komisariatu Policji w Krakowie raz w tygodniu,
c) zakazu opuszczania kraju.

UZASADNIENIE
Jan Kowalski jest podejrzany o dokonanie umyślnego (…), a zgromadzony w sprawie materiał dowodowy w postaci protokołu przeszukania posesji należącej do podejrzanego z pomieszczeniami garażowymi oraz miejsca prowadzenia działalności gospodarczej (k. 2 - 5, 54 - 57, 59 - 97), oględzin ujawnionych (k. 7 - 37), zeznań (k. 98 - 99) wyjaśnień podejrzanego - wskazują na duże prawdopodobieństwo, że podejrzany dopuścił się zarzucanego mu przestępstwa.
(…)
Tak więc spełniona została przesłanka ogólna do stosowania środków zapobiegawczych w postaci dużego prawdopodobieństwa popełnienia przez podejrzanego przestępstwa o której mowa w treści art. 249 kpk.
Z wniosku prokuratora wynika, że w niniejszej sprawie zachodzi potrzeba przesłuchania w odpowiedniej roli procesowej osoby, od których podejrzany nabywał, ustalenie jaka była jego rola w przestępczym procederze, ustalenie pochodzenia i zabezpieczonych i w miejscu prowadzenia działalności gospodarczej, a także kręgu osób pokrzywdzonych, a dodatkowo zweryfikowania wymaga okoliczność (…)
W ocenie sądu, wymienione przez prokuratora czynności, które mają być dokonane w tym postępowaniu mają swe uzasadnienie prawne i faktyczne i są niezbędne do zakończenia postepowania przygotowawczego w tej sprawie.
Zważywszy na to, że (…), postawę podejrzanego, który od początku współpracował z organami ścigania, jego właściwości i warunki osobiste takie jak niekaralność, prowadzenie działalności gospodarczej i prowadzenie ustabilizowanego trybu życia sąd doszedł do przekonania, że nie ma podstaw do stosowania wobec podejrzanego izolacyjnego środka zapobiegawczego w postaci tymczasowego aresztowania, bowiem wystarczające będzie stosowanie środków wolnościowych, które w pełni zabezpieczą prawidłowy tok postepowania karnego. Sąd podziela stanowisko prokuratora odnośnie tego, że zachodzi przesłanka szczególna o której mowa w treści art. 258 § 1 pkt 2 kpk tj., że istnieje obawa, że podejrzany może nakłaniać inne osoby do składania zeznań czy wyjaśnień określonej treści oraz, że mógłby w inny sposób utrudniać postępowanie np. uciec za granicę, jednakże zastosowane środki nieizolacyjne będą w zupełności wystarczające do zapewnienia prawidłowego toku postępowania przygotowawczego oraz subordynacji procesowej podejrzanego, który ma centrum życiowe w, ma rodzinę i zobowiązania, z których musi się wywiązywać.
Tak więc kierując się zasadą wyrażoną w treści art. 257§1 kpk tj. minimalizacji środków zapobiegawczych, sąd uznał, że środki o charakterze nieizoalcyjnym w pełni zabezpieczą prawidłowy, niczym nie zakłócony tok postępowania karnego.

Trzy. 

Wnosimy o nieuwzględnienie wniosku o areszt. Najrzadziej spotykane rozstrzygnięcie w praktyce. Choć też udaje nam się raz po raz takie decyzje wypracować.

na podstawie art. 249 § 1 kpk, art. 258 § 1 pkt 1 i 2 kpk, art. 258 § 2 kpk a contrario

p o s t a n a w i a
wniosku nie uwzględnić.

u z a s a d n i e n i e

Prokurator zarzucając podejrzanemu popełnienie przestępstwa kwalifikowanego z art. 228 § 3 kk i inne wystąpił o zastosowanie wobec tego podejrzanego środka zapobiegawczego w postaci tymczasowego aresztowania na okres 1 miesiąca.
W uzasadnieniu złożonego wniosku Prokurator wskazał, że zebrany do chwili obecnej materiał dowodowy wskazuje na duże prawdopodobieństwo popełnienia przez podejrzanego zarzuconego mu czynu, wskazując na zeznania. Oskarżyciel wskazał, że istnieje obawa, że podejrzany podejmie próby zakłócenia postępowania przygotowawczego, zachodzi obawa ucieczki. Ponadto czyn zarzucony podejrzanemu zagrożony jest karą powyżej 8 lat pozbawienia wolności. Podejrzany będąc przesłuchiwanym w toku postępowania przygotowawczego w oraz na posiedzeniu w dniu dzisiejszym nie przyznał się do popełnienia zarzuconego mu czynu.
Sąd Rejonowy zważył, co następuje:
Wniosek oskarżyciela publicznego o zastosowanie wobec podejrzanego środka zapobiegawczego w postaci tymczasowego aresztowania nie może zostać uwzględniony. Sąd na obecnym etapie postępowania karnego stwierdza, że zebrany do chwili obecnej materiał dowodowy, wskazany w treści wniosku, nie wskazuje na duże prawdopodobieństwo, że podejrzany popełnił zarzucone mu przestępstwo. Zarzut oparty został na relacji osoby posiadającej status osoby podejrzanej, a teraz już oskarżonej w innym postępowaniu. Pierwsza relacja dot. podejrzanego została złożona w dniu 17 maja r. przez i była bardzo ograniczona i nie dotyczyła. W toku dalszych czynności przedstawiał co raz więcej, wiarygodnych zdaniem oskarżyciela szczegółów dotyczących kontaktów. Poza tym, Prokurator dysponuje jedynie zeznaniami świadka, która, w ocenie Sądu, żadnych istotnych, bezpośrednich informacji nie przekazała, poza tymi, że jej konkubent korzystał. Przekazywała także co od konkubenta wie. Zdaniem Sądu relacja jest dowodem szczególnym, bo przecież miał on także uczestniczyć w popełnieniu przestępstwa (choć nie można zapominać o treści art. 229 § 6 kk). Dlatego wyjaśnienia i zeznania, już na tym etapie, winny być poddane ocenie w sposób ukształtowany przez orzecznictwo, a odnoszący się do oceny wyjaśnień współoskarżonego. Sąd Rejonowy podziela orzecznictwo sądów w tym zakresie w pełni, zgodnie z którym dla przyjęcia pomówienia za podstawę ustaleń faktycznych trzeba, aby wyjaśnienia te były nie tylko logiczne, konsekwentne, ale również wsparte innymi dowodami, które bezpośrednio lub choćby pośrednio potwierdziłyby wyjaśnienia oskarżonego (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 13 listopada 2007 r., sygn. WA 45/07, wyrok Sądu Najwyższego z dnia 15 lutego 1985 r., sygn. IV KR25/85, wyrok Sądu Najwyższego z dnia 22 maja 1984 r., sygn. IV KR 122/84, wyrok Sądu Najwyższego z dnia 28 listopada 1978 r., sygn. VI KRN 246/78, wyrok Sądu Najwyższego z dnia 6 lutego 1970 r., sygn. IV KR 249/69). W ocenie Sądu Rejonowego nie uzyskano dowodów potwierdzających zeznania. Zgromadzone pozostałe dowody pośrednie takie jak: zabezpieczona korespondencja e – mail, sms, dane dot. miejsca logowań telefonu nie są dowodami potwierdzającymi słowa skoro wiadomo, że korzystał on z pomocy prawnej świadczonej przez podejrzanego, co z istoty rzeczy wymaga utrzymywania takiego, czy innego kontaktu. Co więcej podejrzany potwierdził, że. Nie ustalono, od maja r. danych A dopiero te dowody, o ile ich przeprowadzenie będzie w ogóle możliwe, będą mogły mieć kapitalne znaczenie. Sąd Rejonowy nie znajduje również odpowiedzi na pytanie dlaczego zdecydował się na złożenie najpierw wyjaśnień, a potem zeznań obciążających podejrzanego po ponad roku od zaistnienia przestępstwa, i czy jego pozbawienie wolności mogło mieć znaczenie dla tej postawy. Nie można, tak jak chce Prokurator, zupełnie nie brać pod uwagę tego co wiadomo o jak osobie (jego problemach zdrowotnych), jego zachowaniach w trakcie innych postępowań – a te informacje dla świadka i oceny jego rzetelności korzystne nie są. Jest to tym bardziej ważne jeżeli weźmie się pod uwagę, że zeznania są jedynym dowodem obciążającym. Zeznania nie zyskują na wiarygodności, w ocenie Sądu, tylko dlatego, że kilkukrotnie zostały powtórzone. W tej sprawie dowód należy potwierdzić innymi dowodami, co do tej chwili nie nastąpiło. Przedstawiony we wniosku przebieg wypadków jest możliwy, ale tak samo jak możliwe są zupełnie inne, również takie jak przedstawione przez podejrzanego, który, co należy podkreślić nie jest zobowiązany do dostarczania dowodów świadczących na jego korzyść. W tym miejscu należy podkreślić, że gdyby nawet uznać, że prawdopodobieństwo popełnienia przez podejrzanego zarzuconego mu czynu jest duże, to nie zachodzą przesłanki szczególne do zastosowania tymczasowego aresztowania. Wyrażona we wniosku obawa matactwa i obawa ucieczki, w ocenie Sądu Rejonowego, nie występują. Podejrzany ma stałe miejsce zamieszkania, pracę. Postępowanie w części dot. trwa od maja tego roku, zaś sam czyn miały być popełniony w marcu r. Dokumenty zostały zabezpieczone. Jak wskazano wyżej, nie jest pewne, że Prokurator w ogóle zdoła ustalić osoby, których przesłuchanie jest z pewnością pożądane, w świetle zgromadzonych dowodów. Ponadto, z akt sprawy nie wynika, aby podejrzany osoby te znał. Zaś zagrożenie surową karą, na co powołuje się we wniosku oskarżyciel, w sytuacji kiedy podejrzany nigdy nie był karany, zarzucono mu popełnienie jednego przestępstwa, jest jedynie hipotetyczne, a nie realne i to w stopniu takim, w którym istniałaby konieczność stosowania tymczasowego aresztowania.
Z tego względu Sąd Rejonowy orzekł jak w sentencji.

Zapraszamy na konsultacje. Jesteśmy doświadczoną Kancelarią Adwokacka, w skład której wchodzi dobrzy, młodzi adwokaci i radcy prawni, którzy znają się na swojej pracy. Nie boimy się wyzwań.